Daar lees ik opeens in de krant dat Nederland haar wespen telt. Er is een nationale wespentelling, een wetenschappelijk gebeuren, dat sinds twee jaar bestaat. Haar doel: weten of de wesp gedijt, en het imago van de wesp in het algemeen opkrikken.
Wespen hebben een slechte reputatie – ten onrechte, vindt de Nationale Wespenstichting
Kom daar hier in Portugal maar ’s om. Ik denk dat men of griezelt of zich doodlacht bij de gedachte om die engerds te gaan tellen. Pas nog, pleegzoon Hugo in onze keuken: “Ellen!!” en ik hoor een ondergrond van paniek in zijn stem, “kijk dan, een wesp! Een hele grote! Geen normale, een aziatische wesp – die zijn gevaarlijk!” en hij schudt al met de spuitbus gif, die we voor noodgevallen hebben staan.
“Neenee, hoeft niet” hou ik hem tegen, “Kalm aan, ik zet ‘m gewoon buiten, goed? Glas erover, papiertje eronder, niks aan de hand.”
Ik herken de paniek, want je hoort het van ongeveer alle portugezen. Aziatische wespen zijn gevaarlijk, dodelijk, je moet onmiddellijk in de paniek slaan als je er één ziet, en overgaan tot grof geweld. Ze worden hier ook geteld, zeg maar, maar dan op een heel andere manier, en met een heel ander doel. De overheid waarschuwt zelfs voor ze, en je kunt hun verblijfplaats aan hen verraden.
Dat is omdat ze hier niet horen, en de inheemse bijen bedreigen. Maar wie ziet er in de gauwigheid het verschil tussen een “goede” en een “kwade” wesp? Ze lijken erg veel op elkaar. De aziatische kan beter opzouten, goed, maar hoeveel van de goeien worden er niet platgeslagen omdat ze toevallig ook geel en zwart gestreept zijn met een wespentaille? De aziatische zijn wat donkerder, maar wie ziet dat als-ie in de blinde paniek wild om zich heen slaat?
“Dodelijke onzin” zegt Broes als ik terugkom bij de koffietafel, “ik zag een videootje van een man die zich met opzet door allerlei wespen liet steken om te kijken wat het effect nu eigenlijk is van dat gif. Hij kwam tot de conclusie dat een klein, groenachtig, aziatisch wespje het pijnlijkste effect gaf. Dat wespje zit in Azië, het is niet de gevreesde vespa asiatica waar iedereen van op hol slaat. Verder viel het allemaal reuze mee.”
De aziatische wespen zijn wel dodelijk voor bijen, dat wel
“Normaal gesproken zijn wespensteken wel pijnlijk hoor” voegt Paul, die samen met ons een bakkie doet, eraan toe. Zeker waar. Broes weet daar alles van, want die heeft ooit ’s in een wespennest gestaan op het schoolplein toen-ie 6 was. Het schoolplein was het bos achter het dorpsschooltje, en sommige wespensoorten maken hun nest in de grond.
Hij stond er middenin, maar werd gered door dappere Vera, een ouder meisje met ervaring met het buitenleven. De rest van het schooltje, de andere 6 kinderen, de juf en ik, waren allemaal best wel paniekerig bezig, maar zij trok koelbloedig Broes van de pleik des onheils weg, en bracht hem in veiligheid. Dat heeft haar wel een heleboel wespensteken opgeleverd, en ze moest daarna dan ook naar het ziekenhuis.
Als je teveel wespengif binnenkrijgt, word je daar echt niet goed van. Ook als je er niet allergisch voor bent. Ik had wat geleerd van dat incident. Als we een wespennest ontdekten, gingen de vrijwilligers er dan ook goed beschermd op af.
We ontdekten al wel heel snel, dat je alleen maar het nest in opbouw hoeft te verwijderen, en als ze dan dakloos zijn, gaan ze naar elders. Later deed ik heel dapper het zonder wat voor bescherming dan ook alleen. Gewoon met een bezemsteel het nest eraf tikken, en dan heel hard weghollen.
Als je wespen met rust laat, doen ze je meestal niks
Pas als je ze stoort, of als een dwaas om je heen gaat slaan, worden ze nijdig.
Verleden jaar ontdekte ik iets merkwaardigs op één van de boeken in de boekentoren in de grote zaal. Een soort kruikjes van aarde gemaakt, allemaal naast elkaar. Geen idéé wat het was, dus ik vroeg ’s rond, en surfte ’s wat op het net, en kwam er zodoende achter dat er een heleboel soorten wespen bestaan. Er is een wespensoort die dit soort nesten maakt, en mama wesp dacht waarschijnlijk slim te zijn door het op een heel beschermd plekje te maken.
Wist ik veel. Ik ben mijn leven begonnen als stads bleekneusje, en zodoende niet opgegroeid met de natuur. Wespen zijn veelal alleenstaande moeders; doen alles zelf, opvoeden, voederen, beschermen. Ze zorgen voor hun kinderen, wat meer insecten trouwens doen. Dat vind ik sympathiek, aangezien ik zelf ook alleenstaande moeder ben (geweest) en weet wat dat leven allemaal inhoudt.
Wespen zijn in de mode in Nederland, afwachten hoe het in Portugal gaat gaan
Trouwens, ik ben wel blij dat de wespentaille uit de mode is!
Ik kreeg een reactie van de Nederlandse Wespenstichting op dit stukje! Wat leuk! Lees maar: Hallo Ellen, Wat een leuk stuk heb je geschreven over wespen en de hoornaars. Wat me wel opviel is dat je het hebt over de Vespa asiatica, wat misschien de Portugese naam is, maar niet de wetenschappelijke naam. Dat is namelijk de Vespa velutina nigrithorax. Omdat bij de foto van de Europese hoornaar wel ‘cabro’ staat, kan dat misschien voor wat verwarring zorgen bij de Nederlandse lezer. Wij hebben het dus over de Europese hoornaar en de Aziatische hoornaar, of de Vespa crabro (een r erbij) en deVespa velutina nigrithorax.
Wij zijn in 2000 verhuisd van Rotterdam, Holland naar Termas-da-Azenha, Portugal. Een hele stap, zeker met twee kleine kinderen.
We zijn bezig gegaan met het herstel van een van Portugal’s erfgoederen: Termas-da-Azenha, een oud kuuroord met inmiddels 4 vakantiehuizen, 2 gastenkamers, een kampeerterrein en een heleboel leuke dingen om te doen.
Overal vind je mozaieken en muurschilderingen. Het oude badhuis wordt meer en meer een museum, waar je je kunt verwonderen over hoe de dingen veranderd zijn.
Sinds een paar jaar zijn we de enige B&B&B in de wereld: Bed & Breakfast & Bathrobes.
Elke week een blogje over wat er zo om ons heen gebeurt. Lichte kost, makkelijk te lezen, een paar minuutjes in een andere wereld. Even wat meer weten over hoe het reilt en zeilt in Portugal. Mocht je je vakantie naar Portugal plannen, zou dit een goede voorbereiding kunnen zijn.
Je kunt je abonneren op het blog – kijk maar hiernaast »
Dan krijg je het elk weekend in je bus.
Op zondagochtend publiceren we de link op onze Facebookpagina, op Pinterest en op Instagram.