Ze zijn bezig met statistieken. Van tijd tot tijd moet je een enquête invullen, zodat “ze” er mooie statistieken van kunnen maken. Statistieken zijn heel belangrijk, schijnt het.

Heb je geen statistieken, heb je geen gegevens, weet je niet wat mensen nodig hebben

Dat is tenminste het idee erachter.

Ik stond in de keuken mijn lunch klaar te maken, toen ik opeens: “Olá! Boa tarde!” hoorde roepen. Dat gebeurt niet meer zo vaak – je begrijpt waarom – dus ik kromp bijna in elkaar van schrik. Niet nodig; het was het meisje van de enquête.

Ze had weinig moeite om me duidelijk te maken waarom ze nog een keer langs kwam. Wij hadden namelijk een oranje stip. En je moet een groene stip hebben, willen ze je met rust laten, de mensen van de statistieken.

Ze liet het zien op haar app

“Está bem” antwoord ik een beetje terughoudend, want het wás al “één van die dagen” (neenee, niet één van die, daar ben ik te oud voor, meer één van die andere. Dat alles niet wil zoals jij wilt) en ik wou er graag niet meer bij hebben. En ik ben al niet zo’n fan van bureaucratie …

Ik dacht dat ik alles al netjes ingevuld had, afgelopen week, en het leek een eitje. Ik dacht dat het meeviel, maar nee hoor. De goden op de Olympus vervelen zich blijkbaar, dus er moet nodig ’s met iemands voeten gespeeld worden. De eer valt mij te beurt, blijkbaar.

Het gemaskerde meisje loopt verbazingwekkend geduldig met me mee, en helpt me om te zien wat er misging. Ik had alleen het eerste kantje ingevuld. ‘k Had het één en ander over het hoofd gezien. Jammer!

We hoppen van vraag naar vraag. Daar stuit ik opeens op een tamelijk ongebruikelijke:

Kunt u lezen en schrijven?

Wat ik een merkwaardige vraag vind in een enquête die ook nog ’s een keer alleen online beschikbaar is. “Neenee”, legt het meisje uit, “er zijn een boel mensen die niet kunnen lezen en schrijven, dus die help ik dan om het in te vullen. Daar zijn wij voor.”

Ah! En opeens schiet me een voorval te binnen van jááááren geleden. Bij de bank, toen je nog naar de bank ging voor je geldzaken en dingen. Ik stond in de rij achter een groepje kletsende oudere vrouwen. Het was de dag van de maand dat de ouderen hun AOW-chèque binnen kregen, en dat ging iedereen onmiddellijk innen bij de bank. Zoveel is het niet, dus je houdt waarschijnlijk altijd een stuk maand over aan het eind van je geld.

De dame achter de balie haalde met een routinegebaar een doorzichtige hard-plastic doos tevoorschijn, nadat ze initialen, tekens en stempels op de chèque had gezet, pakte de hand van de vrouw (die gewoon doorkletste en niet eens keek), haalde haar vinger over de mysterieuze zwarte staaf in de plastic doos, en drukte die vinger op de chèque.

Ze nam haar vingerafdruk, zover kwam ik nog wel, maar waarom in vredesnaam?

Dat vond ik wat later uit, via een vriend, die uitlegde, dat dat een vrouw was die ongetwijfeld analfabeet was. Op deze manier heeft ze voor de chèque getekend. Met een vingerafdruk.

Waar ik vooral van onder de indruk was, was de routine van de dame achter de balie. Het was doodnormaal voor haar. En ze kende haar klantjes waarschijnlijk, want ze hoefde niks te vragen, en de vrouw van de chèque hoefde niets uit te leggen.

Dat is heel gebruikersvriendelijk, zouden we nu zeggen.

Klopt wel, Portugal is wel een gebruikersvriendelijk land

Kijk maar hoe ze dat dan nu oplossen, nu alles digitaal gaat. Analfabeten hebben waarschijnlijk geen computer. Sturen ze gewoon een meisje mee met die formulieren.

Komt allemaal goed. Ik ga nog effen door. Er zijn nog wat vraagjes te gaan, en ik wil graag m’n groene stip!